ISBN: 978-83-64644-85-6
[PUBLIKACJA BIEGŁEGO] silnie szkodliwy związek chemiczny dla życia i zdrowia
Bisfenol A, BPA – organiczny związek chemiczny z grupy fenoli. Stosowany do produkcji tworzyw sztucznych.
BPA można łatwo zidentyfikować: jeśli jest użyty do produkcji opakowania powinien znaleźć się na nim symbol PC7 lub cyfra 7 wewnątrz trójkąta symbolizującego recykling.
Występuje:
Konserwy, wyściełane metalowe puszki, jedzenie w plastikowych pojemnikach, płyty kompaktowe, a nawet paragony fiskalne oraz plastik, folia, butelka plastikowa
BPA – Świadomość – jak skład opakowań wpływa na sam produkt a jak na nasze zdrowie?
Bisfenol A jest produktem kondensacji acetonu (stąd symbol „A” w nazwie związku) i dwóch cząsteczek fenolu. Reakcja jest katalizowana przez kwasy, np. HCl lub żywicę jonowymienną zawierającą silnie kwasowe grupy sulfonowe (R−SO3H).
Reakcję prowadzi się zazwyczaj w obecności dużego nadmiaru fenolu. Jedynym produktem ubocznym reakcji głównej jest woda, jednak w wyniku reakcji równoległych i następczych tworzą się także inne związki, przede wszystkim izomer bisfenolu A – 2-(2-hydroksyfenylo)-2-(4-hydroksyfenylo)propan (tzw. o,p′-BPA) oraz dimery izopropenylofenoli. Analogicznej reakcji ulega wiele innych ketonów.
Inne szerokie spektrum zastosowania:
- poliestrów, przede wszystkim poliwęglanów – wykorzystywanych w przemyśle optycznym i samochodowym, do produkcji sprzętu elektronicznego i sportowego, szyb, urządzeń medycznych oraz butelek i opakowań do żywności.
- żywic epoksydowych – stosowanych do produkcji laminatów, klejów, farb i lakierów o szerokiej gamie zastosowań, odlewów stosowanych w elektronice oraz chemoutwardzalnych kitów i szpachlówek a także powłok wyściełających wnętrza puszek do przechowywania żywności
- polieterów,
- polisulfonów,
- Dodatków do tworzyw sztucznych, takich jak przeciwutleniacze i antypireny.
Bisfenol A, BPA wykazuje szkodliwe właściwości, gdyż:
- Jest słabo rozpuszczalny w wodzie
- Jest dobrze rozpuszczalny w roztworach wodorotlenków litowców, acetonie, etanolu, metanolu, eterze dietylowym i bezwodnym kwasie octowym
- Zaburza działanie hormonów (zakwalifikowany jako związek endokrynny)
Cząsteczka z plastiku
Amerykańscy naukowcy już dawno doszli do wniosku, że substancje chemiczne, z których produkuje się plastikowe opakowania, mogą być groźne dla zdrowia człowieka.
Głównym winowajcom jest cząsteczka bisfenolu A, zwana w skrócie BPA, spotykana przede wszystkim w produktach wykonanych z twardego plastiku (np. kubki, talerze, miski czy butelki dla małych dzieci), BPA uwalnia się także z plastikowych przedmiotów, które myjemy w zmywarce lub podgrzewamy w mikrofali.
Doświadczenie własne
Kupując butelkę wody w pobliskim sklepie – mam do czynienia z butelką, która został miejscowo przegrzana mechanicznie.
Bisfenol A-który jest jednym ze składników butelki został uwolniony do wody.
Także kupujemy wodę – a tak naprawdę wprowadzamy do organizmu niezdrową wodę.
Przyczyn powstania może być wiele:
- nieprawidłowo ustawiony proces technologiczny zgrzewania
- ingerencja zewnętrza przy pakowaniu – niesprawna maszyna, etc.
Badania przeprowadzone przez zespół Daniela Zalko, toksykologa z Institut Nationale de la Recherche Agronomique (INRA) w Paryżu, wykazały, iż bisfenol A łatwo przenika przez skórę.
Co nam gwarantuje, że w produkcie nie ma trującego Bisfenolu?
Oznakowani
e na produkcie – stosowane w większości w butelkach dla niemowląt, nie możliwe do wyegzekwowania w produktach dla dorosłych.
Europejski zakaz
Komisja Europejska zarządziła, że produkcja butelek dla dzieci z użyciem BPA w państwach UE jest zakazana od marca 2011 roku, a import i sprzedaż takich butelek – od czerwca 2011 roku.
Jak BPA działa na organizm człowieka?
Działanie BPA może wpływać w różny sposób na organizm ludzki. Do tej pory poznano trzy główne mechanizmy działania.
- Bisfenol A powoduje nieodwracalne szkód w układzie hormonalnym – skutkować może to w przyszłości otyłością, ponieważ cząsteczki BPA wpływają na aktywność komórek tłuszczowych (adipocytów), które nadmiernie się namnażają, co w przyszłości skutkuje otyłością – nawet przy zdrowym stylu życia i niskokalorycznej diecie.
- Badania naukowe (prowadzone przez Amerykańskich Naukowców- Stanford University w Kalifornii) potwierdzają, że BPA, nawet w niewielkim stężeniu w organizmie ludzkim, przyczynia się do szybszego rozwoju zmian nowotworowych.
- Wiadomo również, że BPA ma działanie antyandrogenne, czyli blokujące pracę głównych hormonów męskich. Oznacza to, że cząsteczki bisfenolu A zachowują się w organizmie jak żeński hormon – estrogen. Pociąga to za sobą zmiany również na poziomie ośrodków w mózgu, które wprowadzone w błąd, mogą zaburzać płodność i sferę zachowań seksualnych.
Jak postępować?
Trudno będzie w jednej chwili zrezygnować z dań w puszkach czy plastikowych opakowań oraz nie mieć kontaktu bezpośredniego z paragonem fiskalnym.
Jeśli dbamy o zdrowie postawmy na pakowaniu dań w opakowania szklane lub papier i myjmy ręce po kontakcie z paragonami fiskalnymi – a w przypadku otwartych ran stosujmy niezwłocznie antybiotyk w maści.
Autor: Marcin Kosicki, 24.04.2018
Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez pisemnej zgody Wykonawcy publikacja nie może być powielana ani częściowo, ani w całości. Nie może też być reprodukowania, przechowywania i przetwarzania z zastosowaniem jakichkolwiek środków elektronicznych, mechanicznych, fotokopiarskich, nagrywających i innych.
Informacje zawarte w publikacji oparte są na doświadczeniu i poglądach dorobku zawodowego i naukowego Marcina Kosickiego. Autor nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie informacji zawartej w publikacji.